حج فلسفه توحید
سپاس خداوندی را که خانة خود را رمز هدایت بحق و وسیلة طهارت از آلایش، و مرکز ظهور ایمان، و نمونة صلح و امنیّت مردم جهان قرار داد.
سلام بر ابراهیم(ع) خلیل خدا و بنیانگذار دین حنیف، آن کس که برای خدا قیام کرد و با عزمی الهی بر دنیایی از مشکلات فائق آمد و در برابر آزمونهای توان فرسای الهی پیروز گشت و بر فراز رفیع «امامت» جای گرفت.
سلام بر کعبه، این هیئت همیشه بر پای توحید و مشعل هماره فروزان عشق و آزادگی انسان، قبلة دل و عمل جهان اسلام.
سلام بر بیت الله و حریم آن، سلام بر مدینه النّبی و بقیع آن، و سلام بر همة آیات بزرگ و خاطره انگیز این وادی مقدّس، این کانون اسرار عبودیّت و راز بلند انسانیّت.
به هنگام حج، رهروان راه عرفان و عشق و ایثار، از همه جای جهان و با چهره ها و زبانهای گوناگون، کوله بار حج را بر قامت، و عزم دیار دوست را در دل استوار میسازند تا در زیباترین و شگفت ترین اجتماع انسانی، تجسّم عینی توحید را درصورت حج به نمایش گذارند.
فلسفة حج را به کلامی کوتاه میتوان فلسفة توحید دانست. حج گزاران در هر قدمی که به خانة معبود نزدیک میشوند، باری از «خود» و «غیرخدا» بر زمین مینهند و میروند تا رنگی الهی گیرند و وحدت و توحید را به نمایش در آورند.
در جای جای مراسم حج، اسراری ژرف از عبودیّت و عرفان حق نهفته است. کعبه با آن سادگی پر صلابتش، عرفات با آن شکوه پر رمز و رازش، منی و مقام، حجرالاسود و حجر اسماعیل و... هر گوشة این سرزمین مقدّس یادآور زیباترین جلوههای حیات انسان و صحنةهای پیکار حق و باطل از آغار تاکنون است.
حج گذری بر تاریخ اسلام است. حج زنده کردن یاد امام حسین(ع) اسوة عظیم و ابدی مقاومت در مقابل ظلم و فساد، و خروج تاریخ ساز او از صف حاجیانی است که بی معرفت امام، در حقیقت سنگها را طواف کرده اند.
حج در تداوم خود، گذری بر مدینه است. با آن سکوت محزونش و فضایی که سرشار از خاطرات پیامبر اکرم(ص) و حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) و اصحاب راستین آنان است و ظلم بزرگی که بر ایشان رفت و... اندوه شیعیانی که از پشت نرده های بقیع انتظار آن منتقم و منجی بزرگ حضرت مهدی(عج)را فریاد میکشند، تا بر دیوار کعبه تکیه زده و پیکار عظیم و نهایی حق با باطل را آغاز نماید.
حج در باطن خود ارتباط عمیق حضرت اسماعیل(ع) و امام حسین(ع) است. چه هر دو مظهر اطاعت محض فرمان خدا در مسلخ عشق اند. حج ترجمان تسلیم بی چون و چرای ابراهیم خلیل(ع) در برابر فرمان حق به ذبح فرزند است که خداوند از آن به «ذبحی عظیم» یاد میکند و امام حسین(ع) آن قربانی بزرگ که در راه حق و اقامة عدل الهی از خود گذشتن را به مسلمانان جهان آموختند.
امید آن که در پرتو بیداری وحرکت امّت مسلمان، حج هویّت حقیقی و اثر عظیم خود را در سامان دادن به دین و دنیای مسلمانان بازیافته و اجتماع سالانة حج محیطی مستعد برای اقامة ارزشهای اصیل اسلامی و موجب سرفرازی امّت اسلام و قیام آنان علیه استکبار جهانی و زمینهای برای ظهور منجی عالم بشریّت حضرت حجّت بن الحسن العسکری(عج) فراهم گردد.
ع. الیاس زاده نایینی
